Ande aja vitrina koji manuschendar hi, save ande Malý Trostinec murdarde ule. On andar o bare grobi andar o gav pasche Minsk, ando adiveseskero Belarus hi.
Odola hi mindenfelitike stakli, jek kangli, duj hurde loj taj jek drabengeri bikslina, kaj jek dukakero drab, savo Betschiste kerdo ulo, ande sina. O koji o manuscha use lengero murdaripe pumenca ledschnahi.

Palo prik astaripe upri Sovjetunijona ando juni 1941, o nacijonalsocijalistischi schtot na diklahi buter upro tradipe, hatek ov upro murdaripe diklahi. Sistematischi ledschiptscha ande logertscha, butvar ando ost la Europatar, kesdinde.

O ande Malý Trostinec ledschime dschidovkiji taj dschidovtscha mindschart pal lengero aunajipe ande gasiskere verdi vaj duach kartschi diptscha ando vescha, murdarde ule, Pal Auschwitz-Birkenau, Malý Trostinec oda than hi, kaj o lek buteder austritike dschidovkiji taj dschidovtscha murdarde ule.

Desch transportscha valami 1.000 manuschenca, andar i Austrija ande Minsk vaj Malý Trostinec gele. O srastune andar i srastunakeri vora Aspang, ando maschkaripe le triti betschitike gemajndakere becirikistar, bejg ladine. O manuscha, le cilenge te dikel, ande pharipengere verdi kver duach o foro usi srastunakeri vora, ledschim ule. O industrijeli murdaripe kesdintscha, anglo atscha le cilendar, diveseske.

Pasche dschidovkiji taj dschidovtscha, o Roma taj Romnja taj manuscha nasvalipeha le sina, save sistematischi ledschim taj murdarde ule. Opfertscha le logeriskere and tschapinipestar, tradipe taj murdaripe, pedar ar, na tschak gegnerkiji taj gegnertscha le reschimistar ule, hatek te o afka akarde asocijali, o tatoschtscha, ceugkiji taj ceugen le Jehovastar taj murscha, save dijanst uso nimci na kernahi.

O terdschijiptscha le bibastale tradiptschendar le nacijonalsocijalismusistar o jeriniptscha la manuschana civilisacijonatar, butvar ando phutschajipe terdscharde taj use oda vodinde, hot palo kisetinipe le NS-rajipestar jek internacijonali khetan butschalinipe andi forma le khetane nacijonendar, la UNO-jatar, kertscha. Jek lakere erschti taj lek barikaneder keripestar sina, o favosinipe le genereli erklerinipestar le manuschengere tschatschiptschendar.